Avrupa Birliği Ülkeleri Tiran’da Güvenlik ve Barışı Konuştu

Avrupa Birliği (AB) ülkeleri ile birlik dışındaki Avrupa ülkelerinin oluşturduğu Avrupa Siyasi Topluluğu’nun (AST) 6’ncı zirvesi, kıtanın güvenliği ve değişen dünyada ortak geleceğinin gözden geçirilmesi konularını ele almak üzere Arnavutluk’un başkenti Tiran’da toplandı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, zirve için dün Tiran’a gitti. Havalimanından zirvenin yapılacağı Opera Binası’na geçen Erdoğan’ı girişte Arnavutluk Başbakanı Edi Rama karşıladı. İçeri geçilmeden önce Erdoğan “Çok şey bekliyoruz. Kardeşimle (Edi Rama) Arnavutluk’tan tüm dünyaya barışı seslendireceğiz” açıklamasında bulundu. Zirvenin Genel Oturumu’nda dünyaya barış mesajları veren Erdoğan, Rusya-Ukrayna Savaşı ve Suriye’deki son durumun yanı sıra Gazze’deki insani felakete dikkat çekti.

Savaş ve İnsanlık Onuru Bağdaşmaz

“Gazze’de 20 aydır eşi görülmemiş bir insani felaket yaşanıyor. Her gün çoğu çocuk ve kadın onlarca masum katlediliyor. Buna ‘Dur’ demek, ‘Artık yeter’ demek mecburiyetindeyiz. Netanyahu’nun uzlaşmaz, saldırgan ve kibirli tutumu, Gazze ile birlikte tüm bölgemizi burada yaşayan farklı inançlardan insanları da tehlikeye atıyor. Gazze’de ateşkesin tesisi için de Avrupa’nın gereken iştiyak ve ilgiyi göstermesini bekliyoruz. Gazze’de 2 milyondan fazla insanın açlığa mahkum edilmesi karşısında uluslararası camianın eylemsiz kalması ne vicdani kıstaslarla ne insanlık onuruyla bağdaşmaktadır. Kalıcı ateşkesin yanı sıra insani yardım sevkiyatının teminat altına alınması ve Gazze’nin yeniden yaşanabilir hale getirilmesi için tüm imkanlarımızı seferber etmeliyiz. Esas hedefimiz ise sürdürülebilir tek çözümü teşkil edecek olan iki devletli çözümü hayata geçirmek olmalıdır.”

Merz Türkiye’ye Davet Edildi

Erdoğan, zirvenin genel oturumundan sonra Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Almanya Başbakanı Friedrich Merz’le ayrı ayrı görüştü. Erdoğan, Merz’i Türkiye’ye davet etti, Merz de en kısa sürede Türkiye’ye geleceğini ifade etti. Cumhurbaşkanı Erdoğan, zirvede yanına gelen Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’la da sohbet etti.

Barış İçin Önemli Bir Fırsat Penceresi

Ukrayna’da silahların susması ve barış zemininin oluşturulması için kritik dönemeçte olunduğunu kaydeden Erdoğan, kapsamlı bir ateşkes öncelikli olmak üzere çözüme dönük çabalara katkı sağladıklarını vurguladı: “Sürecin hassasiyetine binaen bir dayatmada bulunmaksızın tarafların teşvik edilmesi, adil ve kalıcı barışa ulaşılması bakımından çok önemlidir. Sayın Trump, Putin ve Zelenski ile ayrı ayrı görüşmelerimiz oldu. Sayın Macron ve Meloni beni aradılar. Zelenski dün Ankara’daydı. Teknik görüşmelere başlama kararı aldık. Mart 2022’den bu yana ilk kez akan kanı durdurma noktasında önemli fırsat penceresi aralandı. Bunun heba edilmemesi gerektiğine inanıyorum. Barışın süratle tesisi için, Ukrayna ve Rusya arasında diyalog kanallarının açık tutulması için tüm ortaklarımızın desteğine güveniyoruz. Adil bir barışın kaybedeni olmayacaktır.”

Suriye’ye Yönelik Yaptırımlar Kalkmalı

Suriye’de yaklaşık 14 yıldır süren çatışmaların sona ermesiyle yeni ve umut dolu bir sayfa açıldığını ifade eden Erdoğan, yaptırımların kaldırılması çağrısı yaptı: “ABD Başkanı Trump’ın Suriye’ye yönelik yaptırımları kaldıracağını duyurması, Suriye’nin bir an önce refaha kavuşması için atılmış çok kıymetli bir adımdır. Bu kararıyla Trump, bölgesel istikrara ve kalkınmaya verdiği önemi bir kez daha göstermiştir. Söz konusu kararın diğer ülkelere de örnek olmasını diliyoruz. AB tarafından sabık rejime yönelik getirilen yaptırımların aynı şekilde ivedilikle kaldırılmasını, yeniden imar faaliyetleri için mali destek sağlanmasını bekliyoruz. Elbette bu destek ülke dışındaki Suriyelilerin gönüllü, onurlu ve güvenli geri dönüşlerini de hızlandırıcı bir etki yapacaktır.”

Vize Uygulamaları Gözden Geçirilmeli

Birlik içinde iş birliği temelinde ve ortak eylem ruhuyla hareket etmenin, her zamankinden daha fazla önem taşıdığına dikkat çeken Erdoğan, “Uluslararası alandaki güven bunalımının aşılması için adil ve kapsayıcı bir küresel yönetişim mimarisinin tesis edilmesine ihtiyaç var” dedi. Avrupa güvenliğinin geleceğinin istişare edildiği bu kritik dönemde AB’nin kendi savunma sanayiini geliştirmesine yönelik gayretlerin faydalı olduğunu vurgulayan Erdoğan, “Geçmişte Avrupa’da yaşanan birçok savaş ve ihtilaf bize göstermiştir ki, savunma ve güvenlik gibi son derece hayati olan konularda bölündükçe zayıflıyor, birleştikçe güçleniyoruz” diye konuştu. Erdoğan, özetle şunları kaydetti: “Belirsizliklerin arttığı mevcut ortam, bizleri ortak çözümler etrafında kenetlenmeye mecbur kılıyor. Dayanışmayı, kaynaklarımızı iyi kullanmayı ve samimi işbirliğini sağladığımızda kıta olarak üstesinden gelemeyeceğimiz tehdit ve sınama kalmayacağına canıgönülden inanıyorum. Türkiye, 1,3 trilyon dolar ekonomik büyüklüğü, 85 milyonu aşan genç ve dinamik nüfusu, rekabetçi sanayisi ve büyük tüketim pazarlarına doğrudan erişimiyle kritik önemdedir. AB ile Gümrük Birliğimizin güncellenmesinin, tedarik zincirlerinin güvenliğine katkı sunacağı kanaatindeyiz. İnsanlarımızın ve dolayısıyla mal, hizmet ve sermayenin hareketliliğini kısıtlayan Schengen gibi vize uygulamalarının da gözden geçirilmesi şart. Son yıllardaki yatırımlar ve doğal gaz alanındaki anlaşmalarla Türkiye’yi bölge coğrafyası için önemli bir enerji merkezi haline getirme hedefine adım adım yaklaşıyoruz. Bölgenin en gelişmiş enerji altyapısına sahip ülkesi olarak enerji dönüşüm sürecinde Türkiye, Avrupa’da önemli bir aktördür. Yenilenebilir enerji alanındaki adımlarımız sadece ülkemiz için değil, tüm bölge için fırsatlar sunuyor. Çok taraflı ulaştırma güzergahlarının merkezinde konumlanan Türkiye, Avrupa’nın kesintisiz tedarik zincirlerinin muhafazasına ciddi katkı sağlıyor.”